Instituti Kombëtar i Shëndetësisë lëshoi udhëzime të reja për „parandalimin e një numri të madh të rasteve të alergjive nga kikirikët“
Shumica e foshnjave duhet të fillojnë të konsumojnë ushqime që përmbajnë kikirikë edhe para ditëlindjes së tyre të parë, thonë udhëzimet e botuara të enjten me qëllim mbrojtjen e vogëlushëve dhe të rinjve të tjerë nga rreziqet e larta të zhvillimit të alergjive të rrezikshme ushqimore.
Udhëzimet e reja të Institutit Kombëtarë të Shëndetit theksojnë një ndryshim në këshillat e të ushqyerit, duke u bazuar në hulumtimet thelbësore zbuluan se ekspozimi i hershëm në mënyrë dramatike ul shanset e një fëmije për t’u bërë alergjik.
Rekomandimet përcaktojnë sakt se si duhet futur foshnjave ushqimet me bazë kikiriku dhe kur – për disa, që nga mosha 4 deri në 6 muaj – varësisht faktit nëse ata janë në rrezik të lartë, mesatarë, apo të ulët të zhvillimit të ndonjë alergjie ushqimore të mundimshme.
„Jemi në kulmin e shpresës të parandalojmë një numër të madh të rasteve të alergjive nga kikirikët“, tha Dr. Matthew Greenhawt i Kolegjit Amerikan të Alergjive, Astmës dhe Imunologjisë, anëtar i panelit të Institutit Kombëtar të Shëndetit që shkroi udhëzimet.
Foshnjat në rrezik të lartë – për shkak se kanë një formë të rëndë ekzematike të skuqjes së lëkurës ose alergjive nga vezët – duhet të bëjnë një kontroll mjeksorë para çdo ekspozimi ndaj kikirikëve, dhe mund të marrin shijen e tyre të parë në zyrën e mjekut.
Për fëmijët tjerë, shumica e prindërve mund të fillojnë duke shtuar ushqime me përmbajtje kikirikësh në të ushqyerit, sikur ato tashmë të përfshirë si bollgur ose qull bizelesh.
Jo, foshnjat nuk duhet të hanë kokrra kikirikash apo copa të mëdha të gjalpit të kikirikut – ato janë rrezik për ngulfatje. Në vend të kësaj, udhëzimet përfshijnë opsione si gjalpë kikiriku të tretur apo salcë të shijshme lehtë të përtypshme.
„Është një hap i rëndësishëm përpara,“ tha Dr Anthony Fauci, drejtor i Institutit Kombëtar të Alergjisë dhe Sëmundjeve Infektive, i cili emëron ekspertë për kyçjen e rezultateve të hulumtimit në udhëzimet për përdorimin sa më të lehtë. „Kur i bëni të pandjenshëm që nga mosha e re, do të keni një efekt shumë pozitiv“.
Alergjia e kikirikëve është një problem në rritje, duke prekur rreth 2 përqind të fëmijëve të SHBA-së që duhet të shmangin një rrjet të gjerë të ushqimeve që përmbajnë kikirikë sepse rrezikojnë reagime serioze, madje edhe të rrezikshme për jetën.
Për vite të tëra, pediatrët këshillonin shmangien e kikirikëve deri në moshën 3-vjeçare për fëmijët që mendohet se janë në rrezik. Por vonesa e tillë nuk ka ndihmuar dhe se rekomandimi u tërhoq në vitin 2008 – edhe pse kujdesi i prindërve ndaj kikirikëve vazhdon.
„Është lajm i vjetër, lajm i gabuar i vjetër, pritja“, tha Dr Scott Sicherer, i cili përfaqëson Akademinë Amerikane të Pediatrisë në panelin e udhëzimeve.
Udhëzimet e së enjtes e bëjnë të qartë, duke u bërë thirrje prindërve dhe mjekëve që në mënyrë proaktive të fusin ushqime me bazë kikiriku që në fillim.
„Pikërisht për shkak se xhaxhai juaj, halla dhe vëllai kanë alergji, është një arsye më shumë për t’i dhënë fëmijës tuaj ushqim kikirikësh që tani“ – edhe nëse ata janë tashmë më të vjetër se 6 muaj, shtoi Sicherer, një allergist pediatrik në Mount Sinai Hospital në Nju Jork.
Në Columbus, Ohio, një mjek i tha Carrie Stevenson-it të shmangin kikirikët, pasi vajza e saj u diagnostikua me alergji ndaj vezëve. Pastaj Stevenson gjeti një specialist për alergji i cili këmbënguli se ishte këshillë e gabuar – dhe i bëri foshnjës Estelle një test të shijes së gjalpit të kikirikut në zyrën e tij kur ajo ishte 7 muajshe.
„Isha vërtetë e shqetësuar“, kujton Stevenson, e pasigurtë që t’i besoj mjekut. Por, „ne nuk duam që ajo të ketë ndonjë alergji më shumë.“
Tani 18 muajshe, Estelle ka ngrënë gjalpë kikiriku ose qullë kikirikësh të paktën tri herë në javë që atëherë dhe deri tani duket e shëndetshme. Stevenson, përsëri shtatzënë, planifikon ekspozimin shumë më të hershëm për fëmijën e saj të ardhshëm.
Udhëzimet rekomandojmë:
- Të gjitha foshnjat duhet të provojnë ushqime tjera të ngurta para atyre që përmbajnë kikirikë, që të janë të sigurt se janë të gatshëm gjatë rritjes.
- Foshnjat me rrezik të lartë duhet të hanë ushqime me përmbajtje kikiriku sa më herët, që nga muaji i 4 deri në muajin e 6 pas një kontrolli mjekësorë për të provuar shijen e parë në zyrën e mjekut, ose nëse është në rregull për ta provuar në shtëpi me një prind duke vëzhguar për çdo reagim.
- Foshnjat me rrezik mesatarë me ekzemë të butë, trajtohen në mënyrë tipike me kremë të graduar. Ata duhet të fillojnë ushqime me bazë kikiriku rreth muajit të 6, në shtëpi.
- Te shumica e fëmijëve me rrezik të ulët, prindërit mund të fusin ushqime me bazë kikiriku së bashku me trupa tjerë të ngurtë, zakonisht rreth muajit të 6.
- Krijimi i tolerancës kërkon përfshirjen e ushqimeve me bazë kikiriku në të ushqyerit e rregullt, rreth tri herë në javë.
Çfarë është prova? Së pari, studiuesit vënë re një normë dhjetë herë më të lartë të alergjive në produkte arrore në mesin e fëmijëve hebrenj në Britani, të cilët nuk janë të ushqyer produkte arrore gjatë foshnjërisë, në krahasim me ata që janë në Izrael, ku ushqimet arrore me bazë janë të zakonshme duke filluar rreth moshës 7 muaj.
Pastaj në vitin 2015, një studim i NIH-financuar nga 600 foshnjat vënë atë teori në provë, caktimin e tyre ose për të shmangur ose rregullisht hani produkte arroe moshën e përshtatshme. Nga mosha 5, vetëm 2% e ngrënësit arror – dhe 11% e atyre në rrezik më të lartë – ishte bërë alergjik. Në mesin e shmangësve arror, 14% kishin bërë alergjik, dhe 35% e atyre në rrezik më të lartë.
Nëse ndryshimi në dietë do të nxisë një rënie në alergji badiava SHBA-së varet se si shumë prindër të marrin parasysh këshillën e ri – dhe në qoftë se një prind duket skeptik, udhëzimet thirrje mjekëve për të ndjekur./kosovarja.ch/
